ODRŽANI OKRUGLI STOL I PANEL DISKUSIJE “ANTIČKA PROŠLOST KAO ORUŽJE U RUKAMA MODERNOG NACIONALIZMA”

U organizaciji Udruženja za proučavanje i promoviranje ilirskog naslijeđa i drevnih i klasičnih civilizacija BATHINVS, a povodom obilježavanja 10. godina postojanja i rada Udruženja, 18.05.2024. u prostorijama Vijeća kongresa bošnjačkih intelektualaca u Sarajevu je održan okrugli stol i panel diskusija na temu “Antička prošlost kao oružje u rukama modernog nacionalizma.”

U prvom panelu nazvanom “Percepcija antičke prošlosti u nacionalnim diskursima 19. i 20. stoljeća” govorili su prof. dr. Bego Omerčević (Filozofski fakultet Univerziteta u Tuzli), prof. dr. Salmedin Meishović (Filozofski fakultet Univerziteta u Sarajevu), dr.sc. Edin Veletovac (Muzej Sarajeva) i prof. dr. Adnan Kaljanac (Filozofski fakultet Univerziteta u Sarajevu).

.Bego Omerčević je u okviru teme “Rim i Iliri “ – pitanje tolerancije”, govorio o rimskim konceptima tolerancije prema pokorenim narodima uključujući i Ilire i njihovo uključivanje u državni sistem.” Mesihović je govorio o temi “Rimski koncept imperium orbis i njegova zloupotreba u moderni i postmoderni” upoznao prisutne sa ideološkim osnovama na kojima je počivala rimska država. Istakao je kako slične tendecije preuzimanja rimskog koncepta univerzalne vlasti postoje i kod manjih država i naroda što se često pretvara za farsu. Za djelimične pokušaje pozivanja na rimsko naslijeđe izdvojio je primjere Evropske unije i Turske.

Edin Veletovac je govorio o Ilirskom pokretu kao preteči hrvatskog nacionalizma i upoznao prisutne sa korijenima ilirskog pokreta iz još kasnog 16. i 17. stoljeća. Adnan Kaljanac je sa temom “Upotreba ilirskog heroizma kao preteča NOB-a”, govorio kako se u okvirima bivše Jugoslavije teme iz antičke historije i ilirske prošlosti i korištene u formiranju narativa potrebnih sa ideološke potrebe jugoslavenske države i sistema.

U okviru drugog panela “Zloupotreba antičke prošlosti u savremenim politikama i nacionalističkim ideologijama u jugoistočnoj Evropi”, govorili su prof.dr. Amra Šačić Beća (Filozofski fakultet Univerziteta u Sarajevu), viši ass. Jesenko Hadžihasanović (Filozofski fakultet Univerziteta u Sarajevu) i Fadil Hadžiabdić (Udruženje BATHINVS).

Amra Šačić Beća je govorila na temu “Ilirske hipoteze u zenitu nastanka Jugoslavije”, gdje je na primjeru pitanja Kosova, teza o Dardancima pokazala kako su pod režimom Slobodana Miloševića neki istaknuti historičari revidirali svoje stavove u korist političkih i nacionalističkih teza tog vremena. Također, ukazala je na procese koji su bili prisutni u Sjevernoj Makedoniji, gdje je vršen ogroman pritisak na historičare, koji su se suprostavili onog trenutka kada je državna politika počela da propagira pseudohistorijske teze. Hadžihasanović je sa temom “Arheologija, naučna komunikacija i naiconalizam” upoznao sa metodama koji se koriste pseudohistoričari u nametanju svojih narativa širim masama i upoznao sa naučinima na kojima se u svijetu suprostavljaju ovakvim narativima. Hadžiabdić Fadil je sa temom “Pseudohistorija kao govivo za paljenje narodnih masa, bijeg od stvarnosti u mitologizaciju prošlosti”, upozorio na koji način se u savremenoj BiH manipulira temama iz antičke historije. Kao jedan od primjera je izdvojio teorije koje stvaraju direktnu vezu između arijanstva iz 5. stoljeća i Crkve bosanske iz kasnog srednjeg vijeka. Nakon ovih panela, usljedila je raspava o otvorenim pitanjima, te je naglašena važnost prisutnosti ovakvih tema u javnom prostoru.

Podsjećamo da je ovo  prvi događaj ove vrste u Bosni i Hercegovini koji problematizira zloupotrebu antičke prošlosti u modernim politikama i nacionalističkim ideologijama. Zloupotreba prošlosti uvijek je bio jedan od instrumenta nacionalističkih politika. Takva pojava nije strana čak ni onom dijelu naučne zajednice koja izučava kulturno-historijski razvoj panonskih i ilirskih zajednica, Kelta, Gota, starih Grka, Rimljana i slično. U tom procesu određenu ulogu ima posmatranje drevnih društava iz perspektive savremenih nacija s ciljem izjednačavanja modernog identiteta s prahistorijskim ili antičkim zajednicama koje u takvom narativu predstavljaju pretke i simboliziraju pravo neke nacije na određenu teritoriju i kulturnu baštinu. Kroz izlaganje sedam izlagača i dvije panel diskusije dati su odgovor na pitanja koja se odnose na različite probleme u vezi sa interpretacijom antičke prošlosti u svrhu etno-nacionalnih interesa.

Zaključci sa ovog događaja biti će objavljeni u osmom broju Godišnjaka Udruženja “BATHINVS” Acta Illyrica. Okrugli stol i panel diskusija “Antička prošlost kao oružje u rukama modernog nacionalizma.” Bili su izuzetno popraćeni u javnom diskursu što ukazuje na potrebu naučne promocije ovakvih tema.

Ovdje možete preuzeti template Godišnjaka Udruženja Bathinvs

O nama

Udruženje BATHINVS je osnovano 2014. godine od strane mladih bakaleureata, magistranata i doktoranata historije, arheologije i prava, kao i osoba čiji predmet zanimanja nije primarno izučavanje klasičnih civilizacija i kultura, ali koji imaju veliku želju i motiv da ovo razdoblje u historiji čovječanstva dobije svoje odgovarajuće mjesto u naučnoj zajednici na prostoru Bosne i Hercegovine.
Saznaj više

Ostale novosti